Οι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο περιμένοντας να κερδίσουν όχι μόνο γνώσεις και να μάθουν νέα πράγματα, αλλά ταυτόχρονα περιμένουν να δουν και θετικές αλλαγές στη συμπεριφορά των παιδιών τους. Τι γίνεται όμως όταν οι προσδοκίες τους διαψεύδονται και αντί να ακούσουν από τη δασκάλα για την πρόοδο και πόσο καλό παιδί έχουν ακούν “Δεν προσέχει, μιλάει, σηκώνεται την ώρα του μαθήματος, δείχνει να είναι αφηρημένος, παίζει όλη την ώρα και διακόπτει τους συμμαθητές του”;
Η αρνητική συμπεριφορά του παιδιού στην τάξη μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση και άγχος τόσο στους γονείς, όσο και στους εκπαιδευτικούς. Μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τόσο την παράδοση και τη διδασκαλία του μαθήματος, όσο και τη σχολική πορεία και εξέλιξη του ίδιου του παιδιού. Η όποια αρνητική συμπεριφορά των παιδιών, είτε εκδηλώνεται στο σπίτι, είτε σε εξωτερικούς χώρους και στο σχολείο, έχει αιτία και σκοπό. Όσο πιο νωρίς κατανοήσουν οι γονείς τις πιθανές αιτίες αυτής της συμπεριφοράς, τόσο πιο γρήγορα θα μπορέσουν να τη διορθώσουν και τόσο πιο γρήγορα θα βοηθήσουν το παιδί τους να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις.
Ποιες είναι οι αιτίες της αρνητικής συμπεριφοράς στην τάξη;
Οι αιτίες που μπορούν να κάνουν ένα παιδί να συμπεριφέρεται άσχημα μέσα στην τάξη είναι πολλές και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Σύμφωνα με έρευνες όμως οι πιο συχνές αιτίες είναι οι ακόλουθες:
Άγχος. Το άγχος μπορεί να είναι μία από τις βασικές αιτίες που κάνει ένα παιδί να φέρεται αρνητικά μέσα στην τάξη. Το άγχος τις περισσότερες φορές πηγάζει από το οικογενειακό περιβάλλον. Όταν υπάρχει ένταση στο σπίτι και οι γονείς μαλώνουν συχνά, μπορεί να επηρεαστεί και η συμπεριφορά του παιδιού στο σχολείο. Μέσα από την αρνητική συμπεριφορά το παιδί μπορεί έστω και λανθασμένα, να νιώθει ότι αντιμετωπίζει τα οικογενειακά προβλήματα και ότι αποκτάει ένα βαθμό ελέγχου.
Ανεπαρκής ύπνος. Ο ανεπαρκής ύπνος έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στο γνωστικό δυναμικό των παιδιών, όσο και στη συμπεριφορά τους. Όταν τα παιδιά δεν κοιμούνται αρκετές ώρες, μπορεί να νιώθουν εξαντλημένα, νευρικά και χωρίς την απαραίτητη ενέργεια για να εστιάσουν την προσοχή τους σε κάτι.
Διατροφή. Το πρωινό για τα παιδιά είναι απαραίτητη πηγή ενέργειας προκειμένου να βρίσκονται σε εγρήγορση την ώρα της μάθησης. Δυστυχώς όμως υπάρχουν πολλά παιδιά που δεν τρέφονται σωστά με αποτέλεσμα να λείπουν εκείνα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που τροφοδοτούν το μυαλό και το σώμα. Αυτά τα παιδιά δείχνουν αφηρημένα στην τάξη, έχουν χαμηλή πνευματική απόδοση και μπορεί να φέρονται με νευρικότητα και ανησυχία.
Μαθησιακό προφίλ. Το μαθησιακό προφίλ, δηλαδή ο τρόπος που μαθαίνει το παιδί, μπορεί να είναι τελείως διαφορετικό από αυτό των συμμαθητών του. Μερικά παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν βρίσκονται σε ένα καλά δομημένο και οργανωμένο περιβάλλον, και άλλα παιδιά επωφελούνται περισσότερο από την αυθόρμητη διδασκαλία που επιτρέπει την κίνηση και την ενεργητική μάθηση. Όταν η διδασκαλία δεν ταιριάζει στο μαθησιακό προφίλ, στις δεξιότητες και στις δυνατότητες του παιδιού, τότε η αναντιστοιχία αυτή μπορεί να εκδηλωθεί με προβληματική συμπεριφορά.
Μαθησιακές δυσκολίες. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις σχολικές απαιτήσεις όπως το διάβασμα, τη γραπτή έκφραση και την ορθογραφία ανεξάρτητα από τη νοημοσύνη τους. Αν οι μαθησιακές δυσκολίες δεν διαγνωστούν, τότε οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς υποθέτουν ότι το παιδί είναι αδιάφορο, τεμπελιάζει ή είναι προβληματικό. Αυτή η έλλειψη κατανόησης στην αντικειμενική δυσκολία που αντιμετωπίζει το παιδί, μπορεί να το κάνει να νιώσει μεγάλη απογοήτευση και να αρχίσει να συμπεριφέρεται άσχημα.
Κακοποίηση. Τα παιδιά που κακοποιούνται είτε στο οικογενειακό είτε στο σχολικό περιβάλλον, μπορεί να βλέπουν την τάξη ως ένα επιθετικό και επικίνδυνο μέρος γιατί πουθενά δεν μπορούν να νιώσουν ασφάλεια. Αναπτύσσουν μια αμυντική συμπεριφορά που μπορεί να εκδηλώνεται με επιθετικότητα μέσα στην τάξη ακόμα και αν δεν υπάρχει συγκεκριμένο ερέθισμα που να προκαλεί αυτή την συμπεριφορά.
Δάσκαλοι και μαθητές. Καμιά φορά αιτία της αρνητικής συμπεριφοράς μπορεί να γίνουν οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές του παιδιού. Όταν οι συμμαθητές υπονομεύουν, κοροϊδεύουν ή εκφοβίζουν έναν μαθητή, τότε το παιδί αυτό μπορεί να παρουσιάσει αρνητική συμπεριφορά στην τάξη είτε μέσω της απόσυρσης και της παραίτησης, είτε μέσω της επίθεσης. Ο ρόλος του δασκάλου είναι εξίσου σημαντικός. Ένα παιδί γνωρίζει πότε ο δάσκαλος το συμπαθεί και πότε όχι, καθώς επίσης και πότε εισπράττει άδικη μεταχείριση. Όταν υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στο παιδί και στο δάσκαλο, τότε η αρνητική συμπεριφορά είναι πολύ πιθανή.
Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr