Ο σχολικός εκφοβισμός…

Ο εκφοβισμός είναι μια μορφή επιθετικής συμπεριφοράς κατά την οποία κάποιος εσκεμμένα και κατ ‘επανάληψη, προκαλεί σε ένα άλλο άτομο τραυματισμό ή δυσφορία. Ο εκφοβισμός μπορεί να πάρει τη μορφή της σωματικής επαφής ή της λεκτικής. Το θύμα εκφοβισμού έχει συνήθως πρόβλημα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και δεν έχει κάνει τίποτα για να “προκαλέσει” το νταηλίκι.

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Μπορεί να κάνει τα παιδιά να αισθάνονται φοβισμένα, άρρωστα, μοναχικά, αμήχανα, πληγωμένα και λυπημένα. Αυτός που φοβερίζει μπορεί να χτυπήσει, να κλωτσήσει, ή να σπρώξει, ή να χρησιμοποιήσει λέξεις για να κοροϊδέψει, να απειλήσει, να πειράξει, να φοβίσει ή ακόμα, να προσπαθήσει να βάλει ένα παιδί να κάνει πράγματα που δεν θέλει να κάνει.

Τα τρία τέταρτα του συνόλου των παιδιών, δηλώνουν ότι έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού ή πειράγματος. 

Γιατί όμως οι νταήδες του σχολείου συμπεριφέρονται έτσι;

• Μερικά παιδιά εκφοβίζουν για να προσελκύσουν προσοχή. Θα μπορούσαν να σκεφτούν ότι ο εκφοβισμός είναι ένας τρόπος για να γίνουν δημοφιλή ή για να πάρουν αυτό που θέλoυν. Τα περισσότερα παιδιά το κάνουν για να νιώσουν πιο σημαντικά. Όταν εκφοβίζουν κάποιον άλλον, μπορεί να τους κάνει να αισθάνονται μεγάλοι και ισχυροί.
• Μερικά παιδιά προέρχονται από οικογένειες όπου το κάθε μέλος θυμώνει και φωνάζει όλη την ώρα. Κατά συνέπεια, μπορεί να πιστεύουν ότι το να είσαι θυμωμένος, να κοροϊδεύεις, και να σπρώχνεις τους ανθρώπους γύρω σου είναι ένας συνήθης τρόπος για να συμπεριφέρεσαι. Με άλλα λόγια, μπορεί να αντιγράφουν ό, τι έχουν δει από κάποιον άλλον που εκφοβίζει, και άλλες φορές μπορεί να έχουν πέσει και τα ίδια θύματα εκφοβισμού.
• Τα παιδιά που εκφοβίζουν μπορεί να ξέρουν ότι βλάπτουν και πληγώνουν τους άλλους ανθρώπους. Αλλά, μπορεί και να μην ξέρουν πραγματικά πόσο επώδυνο είναι. Δηλαδή τα περισσότεροι φοβερίζουν είτε γιατί δεν νοιάζονται για τα συναισθήματα των άλλων, είτε γιατί δεν καταλαβαίνουν πως νιώθουν οι άλλοι.

Συχνά οι νταήδες τα βάζουν με κάποιον που νομίζουν ότι μπορούν να έχουν εξουσία επάνω του. Μπορεί να τα βάλουν με τα παιδιά που εκνευρίζονται εύκολα ή που έχουν δυσκολία να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Αν υσπράξουν μια μεγάλη αντίδραση από κάποιον την ώρα που τον φοβερίζουν, αισθάνονται σαν να παίρνουν την εξουσία που θέλουν. Μερικές φορές τα βάζουν με κάποιον που είναι πιο έξυπνος ή διαφορετικός από αυτούς με κάποιο τρόπο, και άλλες φορές φοβερίζουν επιλέγοντας ένα παιδί τυχαία χωρίς κανέναν λόγο.

Πώς το παιδί μας μπορεί να χειριστεί τον εκφοβισμό;

• Να λειτουργεί προληπτικά. Δεν πρέπει να δώσει στον νταή καμιά ευκαιρία. Όσο μπορεί, πρέπει να τον αποφεύγει. Φυσικά δεν μπορεί να κρύβεται ή να χάνει μαθήματα, αλλά θα μπορούσε να επιλέξει μια διαφορετική διαδρομή έτσι ώστε να μην πέφτει πάνω του.
• Να στέκεται στο ύψος του και να είναι γενναίος. Όταν φοβόμαστε κάποιον, πιθανώς αισθανόμαστε ότι δεν είμαστε αρκετά γενναίοι. Αλλά μερικές φορές ενεργώντας γενναία είναι αρκετό για να σταματήσουμε έναν νταή. Πώς δείχνει ένας γενναίος και πώς συμπεριφέρεται; Στέκεται όρθιος και στέλνει το μήνυμα: “Μην τα βάζεις μαζί μου”. Είναι πιο εύκολο για το παιδί να αισθάνεται γενναίο όταν αισθάνετε καλά με τον εαυτό του.
• Να νιώθει καλά με τον εαυτό του. Κανείς δεν είναι τέλειος, αλλά τι μπορεί να κάνει το παιδί για να δείχνει και να αισθάνεται καλύτερα; Ίσως θα ήθελε να δείχνει πιο γυμνασμένο. Αν ναι, ίσως θα ήταν καλό να ασκείτε περισσότερο ή να κάνει ένα άθλημα, να βλέπει λιγότερη τηλεόραση, και να τρώει πιο υγιεινά. Ή ίσως αισθάνετε καλύτερα όταν είναι καθαρό κάνοντας ντους το πρωί πριν το σχολείο. 
• Να έχει έναν κολλητό (και να λειτουργεί ως κολλητός). Αν το παιδί προσπαθεί να αποφύγει να πέσει θύμα εκφοβισμού, είναι καλύτερα να είναι με κάποιον ακόμα παρά μόνο του. Κάντε ένα σχέδιο για να πηγαίνει με ένα ή δύο φίλους στο σχολείο ή στο διάλειμμα ή όπου νομίζετε ότι μπορεί να συναντήσει τον νταή. Αν ο φίλος του παιδιού μας έχει πρόβλημα, θα ήταν καλό να προσφερθεί να κανει το ίδιο. Αν δει το παιδί δει να συνεχίζεται ο εκφοβισμός στο σχολείο, να το αναφέρει σε έναν ενήλικα και να υποστηρίξει το παιδί που έχει πέσει θύμα εκφοβισμού.

Αν ο νταής πει ή κάνει κάτι στο παιδί τότε

• Να τον αγνοήσει. Εάν μπορεί, το καλύτερο που έχει να κάνει το παιδί είναι να αγνοήσει τις απειλές. Να προσποιηθεί ότι δεν τις ακούει και γρήγορα να μεταφερθεί σε ένα ασφαλές μέρος. Οι νταήδες αυτό που θέλουν είναι μια αντίδραση. Ενεργώντας σαν να μην τον έχει ακούσει και σαν να μην τον νοιάζει, δεν δίνει στον νταή αυτό που θέλει, και αυτό ακριβώς μπορεί να σταματήσει τη συμπεριφορά του εκφοβισμού.
• Να υποστηρίξει τον εαυτό του. Ακόμα και αν δεν το νιώθει, να προσποηθεί ότι είναι πραγματικά γενναίος δείχνοντας αυτοπεποίθηση. Να πει στον νταή “Σταμάτα!” με δυνατή φωνή και στη συνέχεια ας αποχωρήσει, ή αν χρειαστεί, ας τρέξει σε ένα πιο ασφαλές μέρος. Τα παιδιά είναι επίσης καλό να μάθουν να λειτουργούν το ένα για το άλλο. Αν χρειαστεί, να υποστηρίξουν τον φίλο τους όταν πέσει θύμα εκφοβισμού, λέγοντας στον νταή να σταματήσει, και στη συνέχεια να φύγει με τον φίλο του. Εάν του ζητήσει κάποιος να κάνει κάτι που δεν θέλει, να πει όχι,  και να φύγει. Αν κάνει αυτό που του ζητήσει ο νταής, κατά πάσα πιθανότητα ο εκφοβισμός θα συνεχιστεί. Συνήθως τα παιδιά που εκφοβίζονται, δεν υποστηρίζουν τον εαυτό τους.
• Να μην το “παίξει” νταής.  Με το να χτυπήσει, ή να σπρώξει για να αντιμετωπίσει τον εκφοβισμό που δέχεται το ίδιο το παιδί ή ο φίλος του, το μόνο που θα καταφέρει είναι να ικανοποιήσει τον νταή. Επίσης, η πράξη ανταπόδοσης είναι επικίνδυνη, γιατί θα μπορούσε κάποιος να τραυματιστεί και να μπλέξει και το ίδιο το παιδί. Είναι προτιμότερο να παραμείνει με άλλα παιδιά για να είναι ασφαλές, και να ζητήσει βοήθεια από έναν ενήλικα.
• Να ενημερώσει έναν ενήλικα. Αν το παιδί πέσει θύμα εκφοβισμού, είναι πολύ σημαντικό να πει τι συμβαίνει σε κάποιον που εμπιστεύεται. Οι δάσκαλοι, οι διευθυντές και οι γονείς, μπορούν  να βοηθήσουν να σταματήσει ο εκφοβισμός. Μερικές φορές ο εκφοβισμός σταματάει αμέσως μόλις ο δάσκαλος το ανακαλύψει, επειδή οι νταήδες φοβούνται ότι θα τιμωρηθούν από τους γονείς. Αυτό δεν θεωρείται “κάρφωμα” –  ο εκφοβισμός είναι λάθος, και βοηθά εάν ο καθένας που πέφτει θύμα εκφοβισμού ή βλέπει κάποιον άλλον να πέφτει θύμα εκφοβισμού να μιλά για αυτό που συμβαίνει.

Πηγή: Kids Health