Επιτέλους! Μετά από 9 μήνες αναμονής κρατάτε στα χέρια σας ένα πλασματάκι τόσο πολύτιμο και τόσο εύθραυστο! Και αφού περάσουν τα πρώτα συναισθήματα της απέραντης ευτυχίας, έρχονται τα πρώτα σημάδια άγχους… Άγχος για το χειρισμό αλλά και τη βοήθεια που θα του προσφέρετε ώστε να ολοκληρωθεί ως άνθρωπος! Και το πρώτο ερώτημα που γεννιέται είναι: «Πώς επικοινωνεί το μωράκι μου;» «Θα καταλάβω τι μου ζητάει;»
Η επικοινωνία του μωρού περνάει από διάφορα στάδια μέχρι να ολοκληρωθεί εκεί, περίπου στα 7 του χρόνια. Παρακάτω θα αναλύσουμε τον τρόπο επικοινωνίας του παιδιού μέχρι την ολοκλήρωση του πρώτου χρόνου ζωής του!
Η επικοινωνία του παιδιού κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του, διακρίνεται σε τρεις φάσεις:
1η Φάση ( γέννηση – 6 μήνες ): ο ακροατής ερμηνεύει τη συμπεριφορά του παιδιού (perlocution).
2η Φάση ( 7 – 9 μήνες ): τα παιδιά εκδηλώνουν τις προθέσεις τους μέσω νευμάτων και ψελλισμών (illocution).
3η Φάση (10 – 12 μήνες ): τα παιδιά εκδηλώνουν τις προθέσεις και τους σκοπούς τους, μέσω του λόγου (locution).
Αναλυτικότερα: Στο προ – λεκτικό στάδιο επικοινωνίας δίνουμε κάποια χρονικά ορόσημα, ώστε να γίνει περισσότερο κατανοητό και να διευκρινιστεί η σειρά ανάπτυξης σαφέστερα. Τα ορόσημα αυτά είναι:
Γέννηση – 1ος μήνας: Οργανική βάση έχουν το κλάμα και οι πρώτοι ήχοι. Αρχικά, έχουν σχέση με την αναπνοή, ενώ στη συνέχεια συνδέονται με ερεθίσματα όπως, ο πόνος και η πείνα. Οι ήχοι που δεν έχουν καμία σχέση με το κλάμα, είναι ήχοι ευχαρίστησης, ενώ οι θόρυβοι της γλώσσας, το ρέψιμο και ο βήχας, συνδέονται με το τάισμα και τη χώνεψη ( την πέψη ). Η κύρια δραστηριότητα του μωρού σας είναι να κοιμάται- έως και 20 ώρες την ημέρα! Ίσως κάποιες φορές παρατηρήσετε ένα αμυδρό χαμόγελο, αν και το πραγματικό χαμόγελο θα εμφανιστεί συνειδητά μετά τις 6 εβδομάδες. Δεν έχει αρκετά μεγάλη μυϊκή δύναμη και το κεφάλι του μπορεί να γέρνει προς τα πίσω, γι’αυτό και θέλει υποστήριξη κάθε φορά που το σηκώνετε.
1ος – 4ος μήνας: Οι μύες του μωρού δυναμώνουν και η στήριξη του κεφαλιού επιτυγχάνεται όλο και πιο εύκολα. Ενθουσιάζεται εύκολα και κουνάει έντονα χεράκια και ποδαράκια για να το εκδηλώσει! Το ψέλλισμα αναφέρεται σαν παραγωγή ήχων που μοιάζουν με φωνήεντα. Το παιδί, στους 2 μήνες περίπου κατακτά την εστίαση της όρασης, αναγνωρίζει το πρόσωπο που το φροντίζει και περιμένει την εμφάνισή του, χαίρεται όταν βλέπει ανθρώπους και χαμογελά αυθόρμητα. Του αρέσουν τα παιχνίδια με τη μαμά και οικεία πρόσωπα! Μπορείτε λοιπόν, να το πλησιάσετε αρκετά κοντά, να του χαμογελάσετε, να κάνετε γκριμάτσες και να βγάλετε απλούς ήχους! Περιμένετε λίγο…. Θα εκπλαγείτε με την προσπάθειά του να σας μιμηθεί! Το παιδί μπορεί αρχίζει να εκτείνει τα χέρια του για να πιάσει αντικείμενα, ψάχνει να βρει πηγές ήχου και ξεχωρίζει ανθρώπους και αντικείμενα. Τέλος, στους 4 μήνες ελέγχει πλήρως τις κινήσεις του κεφαλιού, εντοπίζει πηγές ήχου, κοιτάζει προς την κατεύθυνση προς την οποία κάποιο αντικείμενο έπεσε και δείχνει προτίμηση στα γελαστά πρόσωπα. Το κλάμα παραμένει ως όργανο επικοινωνίας και μπορεί να δείχνει πλέον και την ανάγκη για συντροφιά, πέραν αυτής της πείνας, της νύστας ή της καθαριότητας. Οργανώστε διαδραστικά παιχνίδια μαζί του, με ήχους, καθρέφτες και αντικείμενα με διαφορετικές υφές. Η τηλεόραση και το DVD δεν είναι διαδραστικά και μπορεί το βούισμά τους να αποθαρρύνει την ομιλία τους!
5ος – 6ος μήνας: Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το μωρό αρχίζει να πειραματίζεται με την παραγωγή ήχων. Κάθεται με βοήθεια, αναγνωρίζει γνώριμα αντικείμενα, εξερευνά αντικείμενα πιάνοντάς τα και βάζοντάς τα στο στόμα του, αναγνωρίζει μέλη της οικογένειας και αντιδρά διαφορετικά στο χαμόγελο και διαφορετικά στο μάλωμα. Στους 6 μήνες, ελέγχει τις κινήσεις του σαγονιού για μάσημα, πιάνει αντικείμενα με τα χέρια, διασκεδάζει με την πτώση και το φτάσιμο – προς αυτό – αντικειμένων, κουνάει παιχνίδια για να κάνει θόρυβο, προτιμάει παιχνίδια με ανθρώπους και προσέχει το στόμα του ομιλητή.
7ος -8ος μήνας: Το μωρό αρχίζει να επαναλαμβάνει συλλαβές πιο καθαρά. Τα φωνήεντα και τα σύμφωνα αλλάζουν από τη μια συλλαβή στην άλλη. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, ο ακροατής να εκλαμβάνει τους ήχους αυτούς ως προσεγγίσεις λέξεων με νόημα. Το παιδί αρχίζει να καταλαβαίνει και να αναγνωρίζει ορισμένες λέξεις, όπως ονόματα ατόμων που βρίσκονται συνέχεια κοντά του ή σημαντικά αντικείμενα για αυτό. Ανταποκρίνεται στο όνομά του. Αρχίζει δειλά να μπουσουλάει και να στέκεται όρθιο ακουμπώντας σε έπιπλα. Στους 8 μήνες, πιάνει και εξερευνεί αντικείμενα με τον αντίχειρα, του αρέσουν τα πρωτότυπα και πολύπλοκα παιχνίδια, τυλίγει και ξετυλίγει αντικείμενα, αναζητάει αγαπημένα πρόσωπα και απλώνει τα χέρια για να πιάσει και να ακουμπήσει άλλα μωρά. Η προσωπικότητά του γίνεται κάθε μέρα και πιο ξεκάθαρη.
8ος – 12ος μήνας: Όταν τα παιδιά γίνονται 8 μηνών, αποκτούν ωριμότητα στο νευρολογικό τους σύστημα. Σε όλο το προηγούμενο διάστημα της ζωής τους απέκτησαν πολλές εμπειρίες στο άκουσμα και στην παραγωγή ήχων, που τα οδήγησαν πολύ κοντά στην ομιλία με νόημα. Η ακατάληπτη παιδική ομιλία, αποτελείται από σειρές συλλαβών που παράγονται με ρυθμό και τονισμό, όπως και οι συλλαβές λόγου με νόημα. Στους 9 μήνες, το παιδί στέκεται μόνο του, βρίσκει κρυμμένα αντικείμενα αν έχει δει που τα έχουν κρύψει, φωνάζει για να τραβήξει την προσοχή. Στους 10 μήνες, κάνει τις πρώτες του προσπάθειες για βάδισμα, κρατάει και πίνει από το ποτήρι, δείχνει μέρη του σώματος ( αλλά κάνει ακόμα λάθη ), δείχνει με χειρονομίες τί θέλει και δείχνει παιχνίδια όταν του ζητηθεί. Στους 11 μήνες, κάνει τα πρώτα του βήματα, ανταποκρίνεται στο όνομα που το καλούν από τη μέρα της γέννησής του, μιμείται και ζητάει έγκριση για τις πράξεις του. Στους 12 μήνες, περπατάει με λίγη βοήθεια, κρατά αντικείμενα με το δείκτη και τον αντίχειρα, χρησιμοποιεί σωστά τα αντικείμενα, μιμείται κινήσεις που δεν έχει ξανακάνει, εκφράζει προτίμηση σε συγκεκριμένους ανθρώπους, δείχνει συναισθήματα όπως ζήλια, συμπάθεια, στοργή. Εμφανίζει τις πρώτες λέξεις, χτυπάει παλαμάκια, χαιρετάει και στέλνει φιλάκια, μιμείται ήχους ζώων, καταλαβαίνει το «όχι».
Επιτέλους ακούμε από τα χειλάκια του να λέει «μαμά» και «μπαμπά» και τα εννοεί !!!!!!!
Ένας υπέροχος χρόνος ανακαλύψεων και πρωτόγνωρων συναισθημάτων τόσο για εσάς όσο και για το μωράκι σας ολοκληρώθηκε! Είναι μόνο η αρχή για όσα θα ακολουθήσουν στην κοινή σας πορεία! Απολαύστε την με ηρεμία, χωρίς άγχος και δίχως συγκρίσεις! Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και μπορεί να υπάρχουν μικρές αποκλίσεις!
Κορίνα Ευταξιάδου
Για Parentshelp.gr
